Εκμετάλλευση των σπουδαστών κατά την πρακτική άσκηση

Η κατάσταση της εκπαίδευσης στη χώρα μας είναι λίγο – πολύ γνωστή σε όλους. Ιδιωτικοποίηση και εμπόριο της γνώσης, βασική και μέση εκπαίδευση ανίκανη να δώσει σωστές γνώσεις και εφόδια στους μαθητές, καθώς και τεράστια ποσοστά μαθητών που δεν καταφέρνουν να περάσουν σε ΤΕΙ – ΑΕΙ, με αποτέλεσμα να περνάνε στον σκουπιδότοπο της εκπαίδευσης… Ιδιωτικές σχολές αναγνωρισμένες ή όχι, δημόσιες σχολές εγκαταλειμμένες   στην τύχη τους, ΙΕΚ, σχολές του ΟΑΕΔ, κλπ.

Οι νέοι και νέες αναγκάζονται να πληρώνουν πανάκριβα δίδακτρα για αμφιβόλου αξιοπιστίας γνώσεις και σε πολλές περιπτώσεις βρίσκονται θύματα εκμετάλλευσης.

Πολλές σχολές μετά από κάθε χρονιά ή μετά από την λήξη της φοίτησης, επιβάλουν πρακτική εξάσκηση στους σπουδαστές, ώστε να μπορέσουν να πάρουν τελικά το πτυχίο τους.  Αυτό γίνεται για να αποκτήσουν οι σπουδαστές εμπειρία και γνώση πάνω στη δουλειά τους, που η ίδια η σχολή δεν μπορεί να τους δώσει. Έτσι όταν πάρουν το πτυχίο τους θα μπορούν να θεωρούνται επαγγελματίες με εμπειρία. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι σπουδαστές αναγκάζονται να δουλεύουν πρακτικά απλήρωτοι, χωρίς ένσημα, κάτω από αντίξοες συνθήκες όπου οι πιο πολλοί επαγγελματίες δεν θα καθόντουσαν, δουλεύοντας υπερωρίες και χωρίς ρεπό.

Φυσικά δεν τους δίνεται ούτε η δυνατότητα να ζητήσουν κάτι καλύτερο. Αν διαμαρτυρηθούν κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν ανεπαρκείς στην εργασία τους και να μην μπορέσουν να ολοκληρώσουν την πρακτική τους… άρα και να μην πάρουν και το πτυχίο! Θυμίζει κάτι σε δουλεμπόριο αυτό;

Παράλληλα πολλοί από τους κανονισμούς που πρέπει να ακολουθούν οι σπουδαστές παραπέμπει σε συνθήκες έλεγχου της προσωπικότητας και έκφρασης κάθε ατόμου.

Για παράδειγμα, το παρακάτω απόσπασμα είναι από τον κανονισμό πρακτικής άσκησης σπουδαστών και μαθητών των σχολών του Ο.Τ.Ε.Κ.

Οι ασκούμενοι σπουδαστές οφείλουν:

….

5) Να φροντίζουν για την κόσμια και άψογη εμφάνισή τους και συγκεκριμένα:

….

Β) να είναι πάντα ευπρεπείς ως προς την εμφάνιση και τη συμπεριφορά τους, ιδιαίτερα στη διάρκεια της υπηρεσίας τους

Το παραπάνω με άλλα λόγια λέει ότι οι σπουδαστές πρέπει να έχουν ένα ευπρεπές (για τον εργοδότη τους) ντύσιμο και μια «καλή» συμπεριφορά, όχι μόνο στη δουλειά τους, αλλά και έξω από αυτή! Δηλαδή στις ελεύθερές τους ώρες, όταν είναι εκτός υπηρεσίας, πρέπει να τηρούν συγκεκριμένους κανόνες… άρα όταν θα βγουν την βόλτα τους για παράδειγμα, δεν μπορούν να ντυθούν όπως θέλουν.

Δεν είναι περιορισμός ελευθερίας και έκφρασης αυτό;;;

Από τις συγκεκριμένες σχολές υπάρχουν πολλοί νέοι Ικαριώτες που βρίσκονται σε διάφορα ξενοδοχεία στην Ελλάδα και κάνουν την πρακτική τους. Και συνήθως οι συνθήκες που αντιμετωπίζουν είναι άθλιες.

Η πληρωμή από αυτές τις σχολές κυμαίνονται γύρω στα 240 ευρώ το μήνα, συν 120 ευρώ σε όσους δεν παρέχεται στέγη. Ποιος όμως μπορεί να ζήσει με 360 ευρώ το μήνα σε ένα τουριστικό νησί, μακριά από το σπίτι και τους συγγενείς του, όταν μάλιστα είναι 19-20 ετών και δεν έχει ξαναζήσει μόνος του;

Και σε όσους παρέχεται στέγη, είναι συνήθως σε τριτοκοσμικές συνθήκες. Π.χ. σε κάποιο υπόγειο δωμάτιο που θα κοιμούνται 4-5 άτομα σε ελάχιστο χώρο, χωρίς τις στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής.

Όταν τελειώσει η πρακτική άσκηση, όλοι περιμένουν επιτέλους την αναγνώριση, το πτυχίο, και επιτέλους μια σωστή επαγγελματική αποκατάσταση. Όμως όσοι φεύγουν από τις σχολές κάθε είδους, συνήθως και σε αυτό το σημείο τα βρίσκουν σκούρα.

Αν έχουν την τύχη να πάρουν το χαρτί της σχολής τους αμέσως (και όχι π.χ. μετά από 2 χρόνια), βρίσκονται μέσα στο χάος της συνεχώς αυξανόμενης ανεργίας, της εκμετάλλευσης, των ελαστικών ωραρίων και της ημιαπασχόλησης σε 2-3 δουλειές, και πάλι αν είναι τυχεροί και το πτυχίο τους αναγνωρίζεται από την αγορά. Γιατί ακόμα και το πτυχίο πολλές φορές δεν αρκεί, αφού η αγορά απαιτεί όλο και περισσότερα εφόδια, που όμως τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα δεν μπορούν να τα έχουν, αφού πλέων και η γνώση είναι εμπόρευμα…

Γιάννης – Πάστης Γλαρός